Hệ thống Monolithic: Rào cản của kỷ nguyên AI và Giải pháp Microservices, EDA
Lê Lân
1
Kiến Trúc Đơn khối và Chuyển đổi sang Microservices cùng Kiến trúc Định hướng Sự kiện trong Phát triển Phần mềm Hiện đại
Mở đầu
Trong thế giới công nghệ số ngày nay, việc xây dựng và duy trì các hệ thống phần mềm trở nên ngày càng phức tạp và đòi hỏi sự linh hoạt, mở rộng nhanh chóng. Các hệ thống đơn khối (monolithic) vốn từng rất phổ biến và thích hợp với các dự án nhỏ hoặc giai đoạn đầu, nay đang thể hiện rõ những hạn chế trong việc đáp ứng nhu cầu tăng trưởng và đổi mới nhanh. Bài viết này sẽ phân tích sâu về những khó khăn mà kiến trúc đơn khối gây ra, lợi ích của cách tiếp cận microservices và tiềm năng to lớn của kiến trúc định hướng sự kiện (Event-Driven Architecture - EDA). Đặc biệt, chúng ta sẽ liên hệ khái niệm này với giao thức Agent2Agent (A2A) của Google, một chuẩn mở trong giao tiếp giữa các tác nhân AI.
Vấn đề với hệ thống đơn khối
Đặc điểm của kiến trúc đơn khối
Hệ thống đơn khối tích hợp tất cả các thành phần như giao diện người dùng, logic nghiệp vụ và truy cập dữ liệu trong một mã nguồn duy nhất. Ban đầu, cách thiết kế này rất hấp dẫn vì dễ xây dựng và triển khai nhanh.
Những thách thức nổi bật
Cập nhật chậm chạp: Một thay đổi nhỏ như sửa một nút trên website đòi hỏi đóng gói lại và triển khai toàn bộ ứng dụng, làm chậm việc phát hành tính năng mới.
Mã nguồn rối rắm: "Mã spaghetti" phát sinh khi các phần tử phụ thuộc chặt chẽ lẫn nhau, gây khó khăn trong bảo trì và phát triển.
Khó khăn trong mở rộng: Khi một chức năng như xử lý thanh toán có lưu lượng lớn, toàn bộ hệ thống phải được mở rộng gây tốn kém tài nguyên.
Hạn chế đổi mới: Kiến trúc gắn kết làm giảm khả năng tích hợp kỹ thuật mới và phản ứng nhanh với thay đổi thị trường.
Ví dụ minh họa
Một công ty bán lẻ dùng nền tảng thương mại điện tử đơn khối có thể mất vài tháng để thêm phương thức thanh toán mới như tiền mã hóa, do sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các module quản lý tồn kho, xác thực người dùng và quy trình thanh toán.
Việc duy trì hệ thống đơn khối lớn giống như cố gắng cải tạo một ngôi nhà mà mỗi bức tường đều kết nối chặt chẽ với nhau. Cần phải rất cẩn trọng để tránh làm sập toàn bộ cấu trúc!
Đưa khái niệm này vào giao thức Agent2Agent (A2A)
Giới thiệu giao thức A2A
Giao thức A2A của Google tạo điều kiện để các tác nhân trí tuệ nhân tạo (AI agents) từ các nhà cung cấp khác nhau giao tiếp với nhau thông qua HTTP và JSON-RPC theo mô hình gọi – đáp (request-response).
Hạn chế tương tự kiến trúc đơn khối
Mỗi tác nhân phải đợi phản hồi từ tác nhân khác để tiếp tục xử lý.
Mô hình đồng bộ, khớp với sự gắn kết chặt chẽ, khiến hệ thống khó mở rộng và duy trì.
Trong ví dụ thành phố thông minh, các tác nhân quản lý giao thông, thời tiết, năng lượng cần phối hợp tức thời, nhưng call HTTP tuần tự tạo ra độ trễ không mong muốn.
Giải pháp tiềm năng: kiến trúc định hướng sự kiện với Apache Kafka
Sử dụng một nền tảng truyền tải sự kiện như Apache Kafka cho phép:
Giao tiếp bất đồng bộ, mỗi tác nhân tự xử lý sự kiện theo tốc độ riêng.
Giảm sự phụ thuộc trực tiếp giữa các tác nhân.
Phân phối tải công việc hiệu quả, giúp hệ thống có thể mở rộng linh hoạt.
Việc chuyển đổi từ mô hình request-response sang event-driven không chỉ nâng cao khả năng mở rộng mà còn giúp hệ thống AI hoạt động linh hoạt hơn trong môi trường phức tạp.
Kinh nghiệm cá nhân với Microservices
Ưu điểm và áp dụng
Trong công việc, tôi đã sử dụng phương pháp microservices để xây dựng các hệ thống phức tạp từ những dịch vụ độc lập, tập trung xử lý giao diện giữa các dịch vụ (API), qua đó giảm thiểu sự phụ thuộc phức tạp bên trong từng module.
Bài học rút ra
Tuy nhiên, chỉ tập trung vào bề mặt của microservices mà bỏ qua các vấn đề nội bộ có thể gây ra sự cố khó giải quyết. Ví dụ, phụ thuộc vào dịch vụ bên ngoài chưa được phân tích kỹ đã dẫn đến hiện tượng giảm hiệu năng tổng thể.
Liên hệ với AI và LLMs
Điều này cũng tương tự trong AI, đặc biệt các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs) được coi như "hộp đen." Hiểu và quản lý được cách thức hoạt động bên trong là cần thiết để đảm bảo hệ thống ổn định, đáng tin cậy.
Kiến trúc định hướng sự kiện: Giải pháp cho khả năng mở rộng và linh hoạt
Nguyên tắc hoạt động
Các dịch vụ gửi (xuất bản) sự kiện khi có sự kiện xảy ra (ví dụ: khách hàng đặt hàng).
Các dịch vụ khác lắng nghe (đăng ký) và xử lý sự kiện đó mà không cần biết sự kiện đến từ đâu.
Ưu điểm nổi bật
Giảm sự ràng buộc giữa các thành phần.
Hỗ trợ mở rộng đồng thời các tác vụ.
Phản hồi thời gian thực cho các hoạt động như thông báo giao hàng.
Bảng tóm tắt lợi ích của EDA
Lợi ích
Mô tả
Loose Coupling
Các dịch vụ chỉ quan tâm đến sự kiện, không cần biết nhau
Scalability
Xử lý sự kiện song song, phù hợp với khối lượng lớn
Real-Time
Phản ứng ngay lập tức với các sự kiện xảy ra
Simplicity
Giảm phức tạp trong mã và cơ sở hạ tầng
Ví dụ thực tế
Tổ chức
Ứng dụng EDA
Heineken
Kết nối hơn 4.500 ứng dụng nội bộ để tối ưu thanh toán
Cơ quan Hàng không Liên bang
Chia sẻ dữ liệu giao thông hàng không theo thời gian thực
Mạng lưới kết nối phức tạp khi số lượng tác nhân tăng.
Ràng buộc chặt chẽ làm giảm tính linh hoạt.
Khó giám sát và phát hiện sự cố.
Lợi ích của tích hợp Kafka trong giao thức A2A
Ưu điểm
Giải thích
Giao tiếp linh hoạt
Tác nhân xuất bản sự kiện, tác nhân khác đăng ký xử lý
Tính mở rộng cao
Kafka quản lý khối lượng sự kiện lớn hiệu quả
Phối hợp thời gian thực
Nhiều tác nhân hoạt động cùng lúc, cập nhật đồng bộ
Dễ dàng giám sát
Lưu nhật ký sự kiện giúp kiểm tra và phân tích hoạt động
Minh họa thực tiễn
Trong hệ sinh thái AI chăm sóc khách hàng, chatbot có thể gửi sự kiện truy vấn khách hàng lên Kafka. Tác nhân phân tích dữ liệu sẽ nhận sự kiện để đánh giá tâm trạng khách, trong khi hệ thống CRM tự động cập nhật hồ sơ cá nhân mà không cần tương tác trực tiếp với chatbot.
EDA và các mô hình ngôn ngữ lớn (LLMs)
Các nền tảng AI dựa trên LLM có thể tận dụng kiến trúc định hướng sự kiện để:
Cập nhật mô hình dựa trên phản hồi hoặc dữ liệu mới mà không cần tái huấn luyện toàn bộ.
Tạo ra các ứng dụng sáng tạo dựa trên sự kiện như tự động tạo nội dung khi có chủ đề mới được người dùng gửi.
EDA giúp đảm bảo các hệ thống AI không chỉ thông minh mà còn linh hoạt, kịp thời thích ứng với những thay đổi nhanh chóng trong môi trường kinh doanh và công nghệ.
Kết luận
Kiến trúc đơn khối dù đơn giản và dễ tiếp cận ban đầu, song nó chứa đựng nhiều rào cản trong việc phát triển và mở rộng các hệ thống phần mềm hiện đại. Việc chuyển sang kiến trúc microservices kết hợp với mô hình định hướng sự kiện sẽ giúp giải quyết những thách thức này một cách hiệu quả. Đặc biệt, đối với các hệ thống AI quy mô lớn như giao thức A2A hay các ứng dụng dựa trên LLM, EDA mở ra một chân trời mới cho sự linh hoạt, khả năng mở rộng và đáp ứng thời gian thực.
Bạn đọc được khuyến khích xem xét ứng dụng các phương pháp này để đảm bảo phần mềm của mình không chỉ tồn tại mà còn phát triển mạnh mẽ trong kỷ nguyên số ngày càng cạnh tranh.
Tham khảo
Falconer, S. "Why Google’s Agent2Agent Protocol Needs Apache Kafka" - Medium Article
Solace. "What Is Event-Driven Architecture?" - solace.com