Khi AI khiến bạn 'tê liệt': Tại sao một lập trình viên giỏi vẫn cần 'tự thân vận động'?
Lê Lân
1
Đừng Quá Phụ Thuộc Vào Công Cụ: Hành Trình Lập Trình Viên Và Sự Tự Tin Qua Việc Tự Viết Code
Mở Đầu
Bạn đã bao giờ phụ thuộc đến mức quên mất cách làm việc mà không có công cụ hỗ trợ chưa? Tôi cũng vậy, cho đến khi gặp Gemini.
Trong thời đại số hóa hiện nay, công cụ hỗ trợ lập trình đã trở nên không thể thiếu. Đặc biệt với các trợ lý AI như Gemini Pro hay ChatGPT, nhiều lập trình viên đã quen thuộc đến nỗi cảm thấy bế tắc khi một tính năng đơn giản như sao chép và dán không hoạt động. Bài viết này sẽ chia sẻ về hiện tượng phụ thuộc quá mức vào công cụ, đồng thời khơi gợi lại tinh thần tự học, tự khám phá bản thân khi làm việc mà không phải dựa vào giải pháp sẵn có.
Kỷ Nguyên Sao Chép Dán Trên StackOverflow
Hồi Ức Về Những Ngày Đầy Bí Ẩn
Ai trong chúng ta cũng từng trải qua thời kỳ lang thang trên StackOverflow, tìm kiếm một đoạn code "thần thánh" giải quyết mọi vấn đề một cách nhanh chóng. Việc sao chép - dán đoạn code ấy tưởng chừng giúp tiết kiệm thời gian, nhưng đôi khi lại khiến chúng ta mất đi cơ hội hiểu sâu về cách thức hoạt động thực sự của đoạn code.
Mặt Hữu Ích Và Rủi Ro Của Việc Sao Chép Dán
Ưu điểm:
Tiết kiệm thời gian
Học hỏi từ kinh nghiệm người khác
Nhược điểm:
Dễ tạo tâm lý ỷ lại
Giảm khả năng tư duy giải quyết vấn đề
Việc dựa quá nhiều vào giải pháp có sẵn có thể khiến bạn mất đi kỹ năng lập trình cần thiết để xử lý các tình huống chưa từng gặp.
Vibe Coding Và Ảnh Hưởng Đến Tập Trung
Người dùng thường thích làm việc trong trạng thái "vibe coding" – tập trung cao độ trong không gian thoải mái, thậm chí có nhạc nền. Điều này có thể giúp tăng năng suất, nhưng đồng thời cũng có thể khiến ta muốn tìm đến các giải pháp dễ dàng hơn thay vì đối mặt trực tiếp với thử thách.
AI Và Lập Trình Viên: Một Cặp Đôi Hoàn Hảo Nhưng Cần Sự Hợp Tác
AI Không Phải Là Phép Thuật
Việc tương tác với AI giống như gọi món tại nhà hàng: nếu bạn không nói rõ món ăn mình muốn, không thể mong đợi một bữa tối hoàn hảo. Tương tự, AI cần được cung cấp thông tin chi tiết, cụ thể để có thể hỗ trợ hiệu quả.
Trải Nghiệm Thực Tế Với Gemini Pro
Một trải nghiệm gần đây của tôi khi phát triển giao diện thống kê cho dashboard AceIt cho thấy việc thiếu sót những chi tiết nhỏ trong yêu cầu đã khiến quá trình nhận hỗ trợ kéo dài cả tiếng đồng hồ nhưng chưa giải quyết được vấn đề. Tuy nhiên, khi tôi hiểu rõ thiếu sót ở đâu, giải pháp nhanh chóng hiện ra.
Một lập trình viên phải hiểu rõ vấn đề, giải pháp, và cách thức để đi đến đó, AI chỉ là công cụ hỗ trợ trên hành trình đó.
Thử Thách Bản Thân Với Tailwind CSS: Tự Viết Code Mới Là Giá Trị Thực Sự
Tận Dụng Cơ Hội Học Hỏi Từ Việc Tự Viết
Trong một dự án frontend gần đây, thay vì nhờ Gemini tạo code, tôi đã quyết định tự viết từng dòng bằng tay, tận dụng thời gian để nâng cao kỹ năng Tailwind CSS. Kết quả là tôi không chỉ có được sản phẩm ưng ý mà còn tăng thêm sự tự tin vào khả năng của mình.
Mẹo Sử Dụng .filter() Để Tối Ưu Mã Nguồn
Khi viết phần render cho danh sách bài tập, tôi sử dụng phương thức .filter() để lọc dữ liệu và chỉ truyền những bản ghi liên quan vào hàm render thay vì viết nhiều hàm render cho từng phần nhỏ. Việc này giúp code sạch hơn và dễ bảo trì.
Ưu điểm
Giải thích
Tối ưu hiệu suất
Lọc dữ liệu trước khi render giảm thiểu công việc không cần thiết
Dễ dàng bảo trì
Giảm số lượng hàm render, khiến mã nguồn rõ ràng hơn
Tăng tính tái sử dụng
Hàm render có thể dùng chung cho nhiều phần khác nhau
Dù kết quả không hoàn hảo ngay, việc tự tay viết code giúp tôi củng cố kiến thức và tạo ra giá trị cá nhân!
Một Vài Ý Nghĩ Cuối Cùng
Tôi rất trân trọng các công cụ AI hiện đại như Gemini Pro – chúng giúp tự động hóa nhiều phần việc nhàm chán. Tuy nhiên, niềm vui và sự trưởng thành nhất vẫn đến từ việc tự mình viết code, đặc biệt khi giải quyết các bài toán phức tạp hoặc cần sự tùy biến cao.
Lần tới khi định nhấn nút "Generate Code", hãy dừng lại và cân nhắc thử thách bản thân. Bạn sẽ ngạc nhiên với những gì mình có thể làm được và sự tự tin bạn xây dựng được từ đó.