Mở Hay Đóng? Cuộc Chiến Mô Hình AI: Doanh Nghiệp Chọn Ai Để 'Chơi Lớn' Với Trí Tuệ Nhân Tạo?

Lê Lân

22/08/2025

Mô Hình Mở và Mô Hình Đóng: Cân Bằng Các Đánh Đổi Cho Việc Áp Dụng AI Doanh Nghiệp

Mở Đầu

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành một phần không thể thiếu trong hoạt động kinh doanh hiện đại, làm thay đổi cách tổ chức vận hành và tương tác với khách hàng.

Trong bối cảnh các doanh nghiệp ngày càng áp dụng AI rộng rãi, việc lựa chọn mô hình AI phù hợp trở thành một thách thức quan trọng. Bài viết này sẽ phân tích sự khác biệt giữa mô hình mở và mô hình đóng, cũng như cách các tập đoàn hàng đầu như General Motors, Zoom, và IBM quyết định dựa trên nhu cầu thực tế của họ. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn sâu sắc về các lợi ích và hạn chế khi áp dụng từng loại mô hình trong doanh nghiệp.

Mô Hình AI Mở và Mô Hình Đóng

Mô Hình Mở Là Gì?

Mô hình mở được thiết kế để minh bạch, có khả năng giải thích và có thể hiểu được cách thức ra quyết định hoặc dự đoán của mô hình. Những đặc điểm nổi bật bao gồm:

Tính công khai cao và giải thích được kết quả

Dễ dàng tùy chỉnh cho từng nhu cầu riêng biệt của doanh nghiệp

Thích hợp với các ứng dụng yêu cầu trách nhiệm giải trình cao

Mô hình mở giúp doanh nghiệp tăng cường niềm tin từ khách hàng và đối tác thông qua sự minh bạch trong hoạt động.

Mô Hình Đóng Là Gì?

Ngược lại, mô hình đóng được thiết kế để khó giải thích nhưng ưu tiên hiệu suất và tốc độ xử lý. Đặc điểm nổi bật gồm:

Độ chính xác và tốc độ cao trong các nhiệm vụ phức tạp như nhận diện hình ảnh, xử lý ngôn ngữ tự nhiên

Ít linh hoạt, khó thực hiện tùy chỉnh theo yêu cầu cụ thể

Thường không tiết lộ cách thức hoạt động bên trong (black-box)

Mô hình đóng thường được ưu tiên trong các hệ thống yêu cầu xử lý nhanh và chính xác, nhưng có thể gây khó khăn trong việc xác minh và kiểm soát.

Phân Tích Đánh Đổi Khi Áp Dụng AI Trong Doanh Nghiệp

Trường Hợp Của General Motors: Ưu Tiên Tính Minh Bạch và An Toàn

General Motors (GM) áp dụng mô hình mở trong công nghệ lái xe tự động do các lý do:

An toàn là yếu tố cực kỳ quan trọng trong ngành ô tô

GM cam kết cung cấp công nghệ có thể giải thích được để dễ dàng kiểm tra và giám sát

Tăng độ tin cậy và khả năng trách nhiệm với người dùng cuối

"Việc sử dụng mô hình mở giúp chúng tôi đảm bảo công nghệ an toàn và minh bạch cho khách hàng," đại diện GM chia sẻ.

Trường Hợp Của Zoom: Ưu Tiên Tốc Độ và Hiệu Suất

Zoom chọn sử dụng mô hình đóng nhằm tối ưu hóa hiệu quả nền tảng hội nghị video:

Tốc độ xử lý và độ chính xác trong truyền tải video đóng vai trò then chốt để đảm bảo trải nghiệm người dùng tốt nhất

Bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư được ưu tiên thông qua hệ thống khép kín

Khó có thể tùy chỉnh mô hình, nhưng đổi lại là sự ổn định và ít lỗi

Trường Hợp Của IBM: Chọn Giải Pháp Lai (Hybrid)

IBM thể hiện quan điểm linh hoạt khi kết hợp cả mô hình mở và đóng theo từng trường hợp cụ thể:

Ứng dụng	Loại mô hình	Lý do lựa chọn
Ứng dụng tài chính, y tế	Mô hình mở	Yêu cầu minh bạch cao, trách nhiệm giải trình
Xử lý dữ liệu lớn thời gian thực	Mô hình đóng	Ưu tiên tốc độ và độ chính xác

Chiến lược lai của IBM cho thấy sự hiểu biết sâu sắc về sự đa dạng nhu cầu doanh nghiệp và tầm quan trọng của việc linh hoạt trong lựa chọn mô hình AI.

Ưu và Nhược Điểm Của Mô Hình Mở và Đóng

Tiêu chí	Mô hình mở	Mô hình đóng
Minh bạch	Cao	Thấp
Khả năng tùy chỉnh	Dễ dàng	Hạn chế
Tốc độ xử lý	Trung bình	Cao
Độ chính xác	Phụ thuộc vào mô hình	Thường cao
Ứng dụng điển hình	Các lĩnh vực yêu cầu giám sát	Xử lý nhanh, ứng dụng thực tế
Rủi ro bảo mật	Thấp vì kiểm soát được	Có thể cao do tính "đen hộp"

Kết Luận

Việc lựa chọn giữa mô hình mở và đóng trong triển khai AI doanh nghiệp là một quyết định phức tạp, đòi hỏi cân nhắc kỹ lưỡng về:

Mục tiêu sử dụng AI của từng tổ chức

Yêu cầu về minh bạch, trách nhiệm giải trình

Tốc độ và độ chính xác mong muốn trong kết quả

Các ví dụ từ General Motors, Zoom và IBM minh họa rõ ràng các cách tiếp cận khác nhau tùy theo ngành nghề và mục tiêu kinh doanh. Do đó, từng doanh nghiệp cần đánh giá kỹ lưỡng để lựa chọn mô hình AI phù hợp nhất với mình.

Chọn đúng mô hình AI không chỉ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động mà còn tạo dựng sự tin cậy lâu dài từ khách hàng và đối tác.

Tham Khảo

VentureBeat. (2024). Open vs. Closed Models: AI leaders from GM, Zoom, and IBM weigh trade-offs for enterprise use

IBM AI Solutions. (2023). Hybrid AI Strategies for Enterprises.

General Motors Autonomous Driving Reports. (2023).

Zoom Security and AI Enhancements. (2023).